TAHKİM KURALLARI
| TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ TAHKİM MERKEZİ TAHKİM KURALLARI: |
TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ TAHKİM MERKEZİ
TAHKİM KURALLARI
I. BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi ve Tahkim Divanı
Madde 1
(1) Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi, milletlerarası niteliktekiler de dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkların adalete uygun ve ivedilikle çözümlenmesi amacıyla kurumsal tahkim hizmeti sunmak üzere Türkiye Barolar Birliği bünyesinde kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir tahkim merkezidir.
(2) Divanın yapısı ve çalışma usulleri, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yönergesinde düzenlenmiştir. Divan, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezinin bağımsız kuruluşudur. Divan, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Tahkim Kurallarının uygulanmasını ve uyuşmazlıkların Hakem / Hakem Heyeti tarafından çözümlenmesini yönetmekle görevlidir.
(3) Sekretarya'nın yapısı ve çalışma usulleri Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yönergesinde düzenlenmiştir. Sekretarya, Divana işlerini yürütmekte yardımcı olur.
Uygulama Alanı
Madde 2
(1) Tarafların, başta avukatlık ücret sözleşmelerinden ve avukatlar arasındaki ihtilaflardan kaynaklanan uyuşmazlıklar olmak üzere, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, tahkime elverişli tüm milli ve milletlerarası uyuşmazlıkların çözümlenmesini kararlaştırdıkları durumlarda tahkime bu Kurallar uygulanır.
(2) Tarafların, TBB Tahkim Merkezi, TBBTM, TBBTAM, TBB Tahkimi, Barolar Birliği Tahkimi, Baro Tahkimi, Birlik Tahkimi veya benzeri ifadeler kullanmaları durumunda Kurallar uyarınca tahkimi kararlaştırdıkları anlaşılır.
(3) Taraflar, kurumsal olmayan bir tahkimde hakemlerin Divan tarafından tayinini de kararlaştırabilirler. Bu durumda, Tarifede belirtilen ücret ödenir.
(4) Tarafların birlikte başvurusu üzerine Divan tarafından, tarafların üzerinde anlaşıp imzaladıkları sulh belgesi, Avukatlık Kanunu m. 35/A uzlaşma tutanağı ve arabuluculuk anlaşma belgelerinin hakem kararı olarak tespiti için hakem tayini kararlaştırılabilir. Bu durumda, Tarifede belirtilen ücret ödenir.
(5) Hakem / Hakem Heyeti, tahkim yargılamasını Kurallar uyarınca yürütür. Kurallarda hüküm bulunmayan hallerde taraflarca kararlaştırılan kurallar uygulanır. Taraflar arasında bu konuda bir anlaşma bulunmadığı takdirde, Hakem / Hakem Heyeti tarafından belirlenen kurallar uygulanır.
Tanımlar
Madde 3
(1) Bu Kurallarda geçen;
a) AAÜT: Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ni
b) Birlik: Türkiye Barolar Birliği'ni
c) Divan: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Tahkim Divanı'nı
d) Hakem / Hakem Heyeti: Uyuşmazlıkları çözen hakemi ve/veya hakem heyetini
e) Kurallar: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları'nı
f) Merkez: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi'ni
g) Sekretarya: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Sekretaryası'nı
h) Tarife: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Masraflar ve Ücretler Tarifesi'ni
i) Yönerge: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yönergesi'ni
j) Yürütme Kurulu: Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yürütme Kurulu'nu
ifade eder.
Dilekçeler ve Yazılı Beyanlar
Madde 4
(1) Tarafların sundukları tüm dilekçeler, yazılı beyanlar, belgeler ve bunların ekleri, taraflardan her birisi için birer nüsha; her bir hakem için bir nüsha ve bir nüsha da Sekretaryaya verilecek sayıda olmalıdır.
(2) Taraflar ve Hakem / Hakem Heyeti tarafından gönderilen her türlü karar, ara karar, beyan, belge, dilekçe, yazışma ve tebligatın bir nüshası, Sekretaryaya da gönderilir.
(3) Sunulan ya da hazırlanan tüm dilekçeler, yazılı beyanlar, ara kararlar ve kararlar elektronik imza ile imzalanabilir. Elektronik imza, ıslak imza ile aynı hükümdedir.
Tebligat ve Süreler
Madde 5
(1) Hakem / Hakem Heyeti veya Sekretarya tarafından yapılacak tüm tebligatlar, taraf ya da varsa vekilinin, kendisi yahut diğer tarafça bildirilen en son adresine yapılır.
(2) Tebligatlar, alındı mukabili elden teslim, iadeli taahhütlü posta, kurye servisi, faks, elektronik posta veya gönderildiğine dair kayıt verebilen tüm iletişim araçlarıyla yapılabilir.
(3) Tebligatlar, muhatabın bildirilen en son adresine teslim edildiği gün yapılmış sayılır. Faks, elektronik posta ya da diğer iletişim araçları ile yapılan tebligatların, alındığı veya ulaşmış sayıldığı gün yapıldığı kabul edilir.
(4) Süreler, taraflara tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar. Söz konusu günün, tebligatın yapılmış sayıldığı ülkede resmi tatil gününe veya iş günü olmayan bir güne denk gelmesi halinde süre, bunu takip eden ilk iş gününden itibaren işlemeye başlar. Sürenin son gününün, tebligatın yapılmış sayıldığı ülkede resmi tatil günü veya iş günü olmayan bir güne denk gelmesi halinde süre, bunu takip eden ilk iş günü sonunda sona erer.
(5) Tarafların iadeli taahhütlü posta ve kurye servisi ile sundukları tüm dilekçeler, yazılı beyanlar, belgeler ve bunların ekleri, gönderildiği gün içerisinde evrak/kargo/posta takip numarası Merkeze elektronik posta ile bildirilmek kaydıyla postaya verildiği tarihte gönderilmiş sayılır. Elektronik posta ile bildirim yapılmaz ise ilgili evrakların Merkeze ulaştığı tarih esas alınır.
II. BÖLÜM
TAHKİM YARGILAMASININ BAŞLAMASI
Dava Dilekçesi
Madde 6
(1) Tahkim yargılamasını başlatmak isteyen taraf, dava dilekçesinin 4. maddede belirtilen sayıdaki nüshasını fiziksel veya elektronik yöntemlerle Sekretaryaya sunar. Sekretarya, dilekçenin alındığını gösterir bir evrakı alındı mukabili elden teslim, iadeli taahhütlü posta, kurye servisi, faks, elektronik posta veya gönderildiğine dair kayıt verebilen tüm iletişim araçlarıyla davacı ya da varsa vekiline verir.
(2) Dava dilekçesi, özellikle aşağıdaki hususları içerir:
a) Tarafların ve varsa vekillerinin adı soyadı, kimlik numaraları, tüzel kişiler için unvanı ve MERSİS numarası ya da vergi kimlik numarası, adresleri, telefon ve faks numaraları ile elektronik posta adresleri, vekillerin baro sicil numaraları;
b) Uyuşmazlığın konusu, nitelik ve özelliklerine ilişkin açıklamaları;
c) Davacının talebinin dayanağını teşkil eden vakıalar ve hukuki açıklamalar;
d) Davacının talebinin dayanağını teşkil eden vakıaların ispatı için gerekli tüm belge ve deliller;
e) Talep sonucu ile birlikte miktarı belirli olan taleplerin tutarları ve değer tayini mümkün olmayan hallerde diğer taleplerin yaklaşık parasal değerleri;
f) Tahkim Anlaşmasının bir nüshası ile hakem sayısı, hakemlerin seçilmesi, tahkim yeri, tahkim dili, uygulanacak hukuk ve duruşma talebi hakkındaki beyanlar.
g) Kişisel verilere ilişkin olarak Merkez tarafından yayınlanan onay formu.
(3) Davacı, dava dilekçesi ile birlikte, talepte bulunduğu tarihte yürürlükte olan Tarife uyarınca belirlenen ücretleri yatırır.
(4) Dava dilekçesinde, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hususların eksik olması, gereken sayıda nüsha ve eklerinin sunulmamış olması veya belirlenen ücretlerin yatırılmamış olması halinde Sekretarya, bunların tamamlaması için davacıya iki hafta süre verir. Verilen ek sürede eksiklik tamamlanmazsa, Sekretarya dosyayı kapatarak davacıya bilgi verir. Davacı taleplerini ileriki bir tarihte başka bir dava dilekçesi ile tekrar gündeme getirebilir.
(5) Sekretarya, dava dilekçesi ile eklerinin 4. maddede öngörülen sayıda nüshasını ve belirlenen ücretleri aldığında, dava dilekçesi ile eklerinin birer nüshasını derhal davalıya tebliğ eder.
(6) Dava dilekçesi ve belirlenen ücretlerin Sekretarya tarafından alındığı tarihte dava açılmış sayılır.
Cevap Dilekçesi
Madde 7
(1) Davalı, dava dilekçesinin kendisine tebliğinden itibaren iki hafta içinde cevap dilekçesini, 4. maddede belirtilen sayıdaki nüshasını fiziksel veya elektronik yöntemlerle Sekretaryaya sunar.
(2) Cevap dilekçesinde özellikle aşağıdaki hususlar yer alır:
a) Tarafların ve varsa vekillerinin adı soyadı, kimlik numaraları, tüzel kişiler için unvanı ve MERSİS numarası ya da vergi kimlik numarası, adresi, telefon ve faks numaraları ile elektronik posta adresleri, vekillerin baro sicil numaraları;
b) Uyuşmazlığın niteliği, özellikleri, dayanakları ve davacının dilekçesinde belirttiği vakıalar ile hukuki açıklamalara ilişkin cevapları;
c) Davacının talep veya taleplerine cevabı;
d) Davalının savunmasının ve varsa karşı davadaki taleplerinin dayanağı vakıaların ispatı için gerekli tüm belge ve deliller;
e) Davacının teklifi çerçevesinde hakem sayısı ve hakemlerin seçilmesi ile tahkim yeri, tahkim dili, uygulanacak hukuk ve duruşma talebi hakkındaki beyanlar;
f) Tahkim anlaşmasının varlığı, geçerliliği ya da içeriğine ilişkin her türlü iddia ve itiraz.
g) Kişisel verilere ilişkin olarak Merkez tarafından yayınlanan onay formu.
(3) Davalının talebi üzerine Divan, dava dilekçesine karşı cevabını sunması için davalıya ek süre verebilir. Ancak davalının her durumda iki hafta içerisinde, Hakem Heyeti oluşturulması gereken hallerde hakem seçmesi; Hakem belirlenmesi gereken hallerde bu konuda beyanda bulunması gerekir. Aksi takdirde Divan, Kurallar uyarınca hakem tayin eder.
(4) Cevap dilekçesinde, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hususların eksik olması, gereken sayıda nüsha ve eklerinin sunulmamış olması veya belirlenen ücretlerin yatırılmamış olması halinde Sekretarya, bunların tamamlaması için davalıya iki hafta süre verir. Davalı tarafa bildirilen eksiklik bu süre içerisinde tamamlanmazsa yargılama mevcut bilgi ve belgeler ile yapılır.
(5) Sekretarya, cevap dilekçesi ve eklerinin birer nüshasını derhal davacıya tebliğ eder.
(6) Davalı, tahkime katılmaz; tahkim yoluna itiraz eder veya dava dilekçesine karşı cevap sunmazsa, tahkim yargılaması devam eder.
(7) Davalı, dava dilekçesine cevabında karşı davasını açabilir. Karşı davayla ilgili olarak aşağıdaki hususlara yer verilir:
a) Karşı davaya sebep olan uyuşmazlığın nitelik ve özellikleri ile karşı davanın dayandığı vakıalar hakkında açıklamalar;
b) Talep sonucu ile birlikte miktarı belirli olan karşı dava taleplerinin tutarları ile değer tayini mümkün olmayan hallerde diğer taleplerin yaklaşık parasal değerleri;
c) Tahkim Anlaşması ve gerekli gördüğü diğer belgelerin birer nüshası.
(8) Davalı, karşı davasını açtığı tarihte yürürlükte olan Tarife uyarınca belirlenen ücretleri yatırır.
Tahkim Anlaşmasına İtiraz
Madde 8
(1) Davalı, cevap dilekçesinde tahkim anlaşmasının varlığı, geçerliliği, içeriği, kapsamı veya uygulanması hakkındaki itirazını ileri sürer. Aksi takdirde davalının yetki itirazı dikkate alınmaz. Cevap dilekçesi sunulmadığında veya cevap dilekçesinde tahkim anlaşmasının varlığı ya da geçerliliğine ilişkin itirazda bulunulduğunda bu husus, Hakem / Hakem Heyeti tarafından karara bağlanır.
(2) Hakem / Hakem Heyeti, tahkim anlaşmasının varlığı veya geçerliliğine ilişkin itirazlar da dahil olmak üzere, kendi yetkisi hakkında karar verir. Hakem / Hakem Heyetinin asıl sözleşmenin hükümsüzlüğüne karar vermesi, kendiliğinden tahkim anlaşmasının hükümsüzlüğü sonucunu doğurmaz.
Birden Çok Sözleşme Olması
Madde 9
Taraflar arasındaki iddia ve talepler birden çok sözleşmeden doğuyorsa veya birden çok sözleşme ile bağlantılı ise, tüm sözleşmelerde Kurallara göre tahkim öngörülmüş olması ve tahkim anlaşmalarının birbiriyle uyumlu olması kaydıyla iddia ve talepler, tek bir tahkimde çözümlenebilir.
Davaların Birleştirilmesi
Madde 10
(1) Taraflardan birinin talebi üzerine Divan, görülmekte olan iki ya da daha çok davayı aşağıdaki şartların oluşması halinde birleştirebilir:
a) Birleştirilmesi talep edilen davaların tarafları farklıysa, tüm tarafların davaların birleşmesine muvafakat etmeleri;
b) Birleştirilmesi talep edilen davaların tarafları aynıysa;
i) Tarafların davaların birleştirilmesine muvafakat etmeleri; veya
ii) Davalardaki tüm taleplerin aynı tahkim anlaşmasına dayanması; veya
iii) Davalardaki talepler birden fazla tahkim anlaşmasına dayanıyorsa davaya konu olan
uyuşmazlıkların aynı hukuki ilişkili ile bağlantılı olması ve tahkim anlaşmalarının
birbiriyle uyumlu olması.
(2) Divan, birleştirme kararını verirken, hakemlerin belirlenip belirlenmediği ve belirlenen hakemlerin aynı kişiler olup olmadığı gibi ilgili tüm durumları dikkate alır. Birleştirme başvurusu yapıldığı anda davalı hakemi belirlenmemişse, birleştirme talebi hakkında Divan karar verinceye kadar davalı hakemi belirlenmez.
(3) Birleştirme başvurusu Sekretaryaya yapılır. Sekretarya birleştirme talebi hakkında taraflara bir haftalık süre verir ve görüşlerini alır. Gelen görüşleri, süre tamamlandıktan sonra Divana iletir. Divanın birleştirmeye karar vermesi üzerine taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, birleştirilmesine karar verilen davalar ilk açılan davada birleştirilir.
(4) Birleştirme kararına ilişkin masraf ve giderler Tarife dikkate alınarak Divan tarafından belirlenir.
III. BÖLÜM
HAKEM / HAKEM HEYETİ
Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı
Madde 11
(1) Her hakem, tarafsız ve bağımsız olmalı; tarafsızlık ve bağımsızlığını yargılama sona erinceye kadar korumalıdır.
(2) Hakem, görevi kabul etmesi üzerine üç gün içerisinde tarafsızlık ve bağımsızlık beyanı imzalayarak Sekretaryaya sunar. Bu beyan elektronik imza ile verilebilir.
(3) Hakem, görevi kabul etmesinden önce ve tahkim yargılaması devam ederken tarafsızlığını ve bağımsızlığını etkileyebilecek her türlü durum ve koşullar ile tarafsızlık ve bağımsızlığından şüphe edilmeyi haklı gösterebilecek durum ve koşulları, yazılı olarak gecikmeksizin Sekretaryaya bildirmek zorundadır. Sekretarya, bu bilgileri taraflara tebliğ eder ve görüşlerini açıklamaları için uygun bir süre belirler. Bunu takiben Divan, konu hakkındaki kararını verir.
(4) Hakemler görev almayı kabul etmekle tahkimi, hukuki ve cezai sorumlulukların farkında olarak, işbu Kurallar uyarınca yürütmeyi ve sorumluluklarını yerine getirmeyi taahhüt ederler. Merkezin sadece hakem tayin etmek konusunda görev yaptığı hallerde bu hüküm uygulanmaz.
Hakem Sayısı
Madde 12
Taraflarca aksi yönde bir anlaşma yapılmadıkça uyuşmazlık, tek hakem tarafından karara bağlanır. Tarafların birden fazla hakem kararlaştırmış olmaları halinde hakem sayısı tek sayı olur. Divan, uyuşmazlığın yapısını, tüm hal ve şartları dikkate alarak uyuşmazlığın Hakem Heyeti tarafından çözümleneceğine karar verebilir.
Hakemlerin Seçimi
Madde 13
(1) Uyuşmazlığın Hakem tarafından çözümleneceği hallerde taraflar, Hakemi birlikte seçerler. Dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki hafta içinde veya Divan tarafından verilen ek sürede taraflar, Hakemin seçimi konusunda anlaşamazlarsa Divan, Hakemi tayin eder.
(2) Tarafların talebi veya Divanın kararı üzerine uyuşmazlığın Hakem Heyeti tarafından çözümleneceği hallerde taraflardan her biri, dava dilekçesi ve cevap dilekçesinde birer hakem seçerler. Taraflardan birinin hakem seçmemesi halinde ilgili tarafın hakemini Divan tayin eder. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, seçilen veya tayin edilen iki hakem, üçüncü hakemi baş hakem olarak belirlerler. Seçilen veya tayin edilen iki hakem, seçildiklerinin veya tayin edildiklerinin Sekretarya tarafından kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir hafta içinde baş hakemi belirlemezlerse, baş hakem Divan tarafından seçilir.
(3) Tarafların talebi veya Divanın kararı üzerine uyuşmazlığın Hakem Heyeti tarafından çözümleneceği durumlarda, davacı ve/veya davalı tarafta birden fazla kişi bulunuyor ve aynı tarafta bulunan bu kişiler hakem seçimi konusunda anlaşamıyorsa, hakem seçemeyen taraf yerine hakemi Divan tayin eder.
(4) Uyuşmazlığın Hakem Heyeti tarafından çözümleneceği hallerde hakemlerce ya da Divan tarafından belirlenen baş hakem, Hakem Heyetine başkanlık eder.
Hakemlerin Reddi
Madde 14
(1) Hakem, taraflarca kararlaştırılan niteliklere sahip olmadığı, tarafsızlığından ve bağımsızlığından şüphe etmeyi haklı gösteren hal ve şartlar gerçekleştiği veya hakemlik görevini yapmasını engelleyen diğer sebepler bulunduğu takdirde reddedilebilir. Hakemin reddi talebi, Sekretaryaya sunulacak yazılı bir beyanla yapılır. Bu beyanda, hakemin reddi talebine sebep olan hal ve şartlar açıklanır.
(2) Red talebi, hakemin seçildiği veya tayin edildiğinin taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde yapılır. Hakemin reddine sebep olan hal ve şartların yargılamanın ileriki bir aşamasında öğrenilmesi halinde öğrenme tarihinden itibaren iki hafta içerisinde red talebinde bulunulması gerekir.
(3) Sekretarya red talebini, Hakem / Hakem Heyeti ile diğer tarafa tebliğ eder. Tebliğ alan taraf, bir hafta içerisinde görüşlerini yazılı olarak sunar. Yazılı olarak görüşlerin sunulmaması halinde Divan, mevcut bilgi ve belgelerle karar verir.
(4) Reddi talep edilen hakem çekilmezse veya tüm taraflar red konusunda anlaşmazlarsa red talebi, Divan tarafından incelenip karara bağlanır. Divanın red talebini kabul ettiği hallerde hakemin görevi sona erer. Divan, böyle bir karar verirken tüm hal ve şartlar ile varsa diğer hakemler ve tarafların ve gerekli hallerde Yürütme Kurulunun görüşlerini gözetir. İtiraz üzerine Divanın kararlarına Hakem / Hakem Heyeti tarafından bir hafta içerisinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine Divanın hakemlerin tayin, red ve değiştirilmesiyle ilgili kararları kesindir ve bu kararların gerekçesi açıklanmaz.
Hakemlerin Değiştirilmesi
Madde 15
(1) Divan, red talebinin kabulü, tarafların anlaşarak hakemi reddetmesi veya hakemin çekilmesi halinde ilgili hakem yerine yeni bir hakem belirlenmesine karar verir.
(2) Hakemin hukuki veya fiili sebeplerle görevini yerine getirmediği veya getiremediği hallerde taraflardan birinin talebi üzerine Divan, ilgili hakemin görevine son vererek yeni bir hakemin belirlenmesine karar verebilir. Divan, bu kararı vermeden önce taraflardan, ilgili hakemden ve varsa diğer hakemlerden görüşlerini uygun bir süre içerisinde yazılı olarak sunmalarını ister. Bu görüşler Divan tarafından hakemlere ve taraflara bildirilir.
(3) Değiştirilen hakem yerine yeni hakemin belirlenmesinde, değiştirilen hakemin seçimindeki usul uygulanır. Hakemin değiştirilmesinden sonra yargılamanın önceki aşamalarının tekrarlanıp tekrarlanmayacağına ve ne ölçüde tekrarlanacağına Hakem / Hakem Heyeti tarafından karar verilir.
IV. BÖLÜM
YARGILAMA
Dosyanın Hakem / Hakem Heyetine Havalesi ve Usul Ekonomisi
Madde 16
(1) Tarifede düzenlenen ücretler ödendikten sonra Sekretarya, dosyayı Hakem / Hakem Heyetine havale eder.
(2) Taraflar ve Hakem / Hakem Heyeti, uyuşmazlığın niteliğini ve miktarını dikkate alarak, yargılamanın hızlı ve en az masrafla yürütülmesi için her türlü çabayı gösterir. Hakem / Hakem Heyeti, yargılamanın hızlı ve en az masrafla yürütülmesini sağlayabilmek için tarafların görüşünü aldıktan sonra uygun gördüğü ve tarafların anlaşmasına aykırı olmayacak gerekli kararları alabilir.
Gizlilik
Madde 17
Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tahkim yargılaması gizlidir. Taraflardan birinin talebi üzerine Hakem / Hakem Heyeti, tahkimin ve yargılamanın gizliliği ile ilgili her türlü emri verebilir ve ticari sırlar ile diğer gizli bilgilerin korunması için gerekli önlemleri alabilir.
Tahkim Yeri
Madde 18
(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tahkim yeri Ankara’dır.
(2) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, Hakem / Hakem Heyeti, tarafların görüşünü aldıktan sonra ve masrafları taraflarca karşılanmak üzere duruşma ve toplantıları tahkim yeri dışında uygun gördüğü başka bir yerde de yapabilir.
Tahkim Dili
Madde 19
(1) Taraflar, tahkim dilini serbestçe belirler. Taraflar arasında bu konuda bir anlaşma bulunmadığı takdirde Hakem / Hakem Heyeti, tüm hal ve şartları dikkate alarak tahkim dilini belirler. Tahkim dili, bir veya birden fazla dil olabilir.
(2) Aksi kararlaştırılmadıkça, tahkim dilinde olmayan belgeler tercümeleriyle birlikte sunulur.
Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk
Madde 20
(1) Hakem / Hakem Heyeti, tarafların uyuşmazlığın esasına uygulanmak üzere seçtikleri hukuk kurallarına göre karar verir. Taraflar, uyuşmazlığın esasına uygulanacak hukuk kurallarını kararlaştırmadıkları takdirde Hakem / Hakem Heyeti, uygun bulduğu hukuk kurallarını uygular.
(2) Hakem / Hakem Heyeti, taraflarca açıkça yetkilendirilmiş olmaları koşuluyla, hakkaniyet ve nesafete göre karar verebilir.
Görev Belgesi
Madde 21
(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, Hakem / Hakem Heyeti, dava dilekçesi ve cevap dilekçesi verildikten sonra, Sekretaryaya tarafsızlık ve bağımsızlık beyanı sunulmasından itibaren bir hafta içerisinde bir görev belgesi hazırlar. Bu süre, Hakem / Hakem Heyetinin gerekçeli talebi üzerine veya gerekli görülmesi halinde resen Divan tarafından uzatılabilir.
(2) Görev belgesinde, aşağıdaki hususlar yer alır:
a) Tarafların ve varsa vekillerinin adı soyadı, kimlik numaraları, tüzel kişiler için unvanı ve MERSİS numarası ya da vergi kimlik numarası, adresleri, telefon ve faks numaraları ile elektronik posta adresleri, vekillerin baro sicil numaraları;
b) Hakem veya hakemlerin adı soyadı, kimlik numaraları, adresleri, telefon ve faks numaraları ile elektronik posta adresleri;
c) Tahkim sırasında bildirim ve tebligatlar için geçerli olan adresler ve elektronik posta adresleri;
d) Tarafların iddia ve savunmalarının özeti ve talep sonuçları ile birlikte değer tayini mümkün olan hallerde taleplerin miktarı ve değer tayini mümkün olmayan hallerde bu taleplerin yaklaşık parasal değeri;
e) Hakem / Hakem Heyeti uygun gördüğü takdirde karara bağlanacak uyuşmazlık konularının listesi;
f) Tahkim yeri;
g) Tahkim dili veya dilleri;
h) Uygulanacak usul kuralları,
i) Hakem / Hakem Heyetine hakkaniyet ve nesafete göre karar verebileceğine dair verilen yetki.
(3) Görev belgesi, taraflar ile Hakem / Hakem Heyeti tarafından imzalanır. Hakem / Hakem Heyeti, imzalanmış görev belgesini Sekretaryaya iletir.
(4) Taraflardan biri, görev belgesinin düzenlenmesine katılmadığı veya hazırlanan görev belgesini imzalamayı reddettiği takdirde görev belgesi onaylanması için Divana sunulur.
(5) Görev belgesi, yeni bir tahkim anlaşması yapıldığı şeklinde yorumlanamaz.
Usuli Zaman Çizelgesi
Madde 22
(1) Görev belgesi düzenlenirken Hakem / Hakem Heyeti, tarafların görüşlerini aldıktan sonra bir zaman çizelgesi oluşturarak, özellikle duruşma tarihi ve uygun gördüğü diğer usuli işlemlerin tarihlerini belirler. Usuli zaman çizelgesi, görev belgesi ile birlikte hazırlanır.
(2) Hakem / Hakem Heyeti, usuli zaman çizelgesini, taraflara ve Sekretaryaya iletir. Taraflar, varsa duruşma talebi dahil itirazlarını üç gün içerisinde Sektetaryaya sunarlar. Gerekli görülen hallerde Hakem / Hakem Heyeti, tarafların itirazlarını ve gerekirse görüşlerini dikkate alarak usuli zaman çizelgesinde belirtilmiş tarihleri ve süreleri değiştirebilir. Bu halde Hakem / Hakem Heyeti, yeni usuli zaman çizelgesini üç gün içerisinde Sekretaryaya bildirir. Sekretarya yeni usuli zaman çizelgesini derhal taraflara iletir. İtiraz üzerine hazırlanan usuli zaman çizelgesi kesindir.
Yeni Talep Sonucu
Madde 23
Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tahkim yargılaması sırasında yeni bir talep sonucunda bulunulabilir. Ancak Hakem / Hakem Heyeti, yeni talep sonucunda bulunulmasında gecikildiğini veya yeni talep sonucunda bulunulmasının diğer taraf için haksız bir şekilde büyük bir zorluk yarattığını ve diğer hal ve şartları dikkate alarak, yeni talep sonucunda bulunulmasına izin vermeyebilir.
Tahkikat ve Deliller
Madde 24
(1) Hakem / Hakem Heyeti, davanın dayanağı olan vakıaları tespit edebilmek için uygun bulduğu tüm yöntemleri kullanır.
(2) Hakem / Hakem Heyeti, taraflardan birinin talebi üzerine veya kendiliğinden tarafları, tanıkları ve diğer kişileri dinleyebilir.
(3) Hakem / Hakem Heyeti, taraflarca atanan uzmanları dinleyebileceği gibi, gerekli gördüğü hallerde tarafların görüşünü aldıktan sonra görevinin kapsamını belirleyerek kendisi de bilirkişi atayabilir. Duruşmada, Hakem / Hakem Heyeti veya taraflar, bilirkişi veya uzmanlara doğrudan soru sorabilirler.
(4) Hakem / Hakem Heyeti, yargılama süresince taraflardan ek bilgi ve belge sunmalarını isteyebilir.
Duruşmalar
Madde 25
(1) Taraflardan birinin talebi üzerine veya gerekli gördüğü hallerde resen Hakem / Hakem Heyeti, tarafları, tanıkları, bilirkişi veya uzmanları dinlemek için duruşma yapılmasına karar verebilir. Tarafların da görüşünü aldıktan sonra Hakem / Hakem Heyeti, duruşma yapmaksızın dosya üzerinden inceleme yaparak da karar verebilir. Uyuşmazlığın tüm taraflarının dava ve cevap dilekçelerinde duruşma yapılmasına ilişkin talepleri olması veya uyuşmazlık miktarının 100.000,00 TL'yi geçmesi halinde duruşma yapılması zorunludur. Yeni talep sonucunda bulunulmasına Hakem / Hakem Heyeti tarafından izin verilerek uyuşmazlığın 100.000,00 TL'yi geçtiği hallerde de duruşma yapılması zorunludur. Hakem / Hakem Heyeti tarafından uygun görülmesi halinde duruşmalar çevrimiçi imkanlar kullanılarak gerçekleştirilebilir.
(2) Duruşma tarihi, usuli zaman çizelgesinde gösterilir. Yeni talep sonucunda bulunulmasına Hakem / Hakem Heyeti tarafından izin verilmesi halinde buna bağlı olarak yapılacak duruşmaların usuli zaman çizelgesinde gösterilmesi zorunlu değildir. Hakem / Hakem Heyeti, duruşma tarihinden makul bir süre öncesinde taraflara bildirimde bulunarak duruşmanın yapılacağı gün, saat ve yerde tarafları hazır bulunmaya davet eder. Usulüne uygun olarak çağrılan taraf, geçerli bir mazereti bulunmaksızın duruşmaya gelmezse Hakem / Hakem Heyeti, duruşmaya devam edebilir.
(3) Tüm taraflar, duruşmaya katılma hakkına sahiptir. Taraflar, duruşmalara şahsen ve/veya temsilcileri ya da vekilleri aracılığıyla katılabilir.
(4) Hakem / Hakem Heyeti, duruşmaların yürütülmesinde tüm yetkiye sahiptir.
(5) Tarafların onayı bulunmadıkça Hakem / Hakem Heyeti, tahkim yargılaması ile ilgisi bulunmayan kişilerin duruşmalara katılmasına izin vermez.
(6) Hakem / Hakem Heyeti, gerekli gördüğü takdirde taraflara son dilekçelerini sunmaları için bir hafta süre verebilir.
Geçici Hukuki Koruma Önlemleri
Madde 26
(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça Hakem / Hakem Heyeti, taraflardan birinin talebi üzerine uygun gördüğü geçici hukuki koruma önlemine karar verebilir.
(2) Hakem / Hakem Heyeti, geçici hukuki koruma kararı verilmesini uygun bir teminat verilmesine bağlı kılabilir.
(3) Dosyanın Hakem / Hakem Heyetine havalesinden önce veya sonra taraflar, mahkemeden de geçici hukuki koruma talebinde bulunabilir. Bu durum, tahkim anlaşmasına aykırılık teşkil etmez; tahkim anlaşmasından feragat anlamı taşımaz ve Hakem / Hakem Heyetinin sahip olduğu yetkileri etkilemez.
Tahkikatın Sona Ermesi
Madde 27
(1) Hakem / Hakem Heyeti, hangisinin daha sonra gerçekleştiğine bağlı olarak, kararda hükme bağlanacak konular hakkında son duruşmanın yapılmasından veya son dilekçenin sunulmasından sonra iki hafta içerisinde tahkikatın sona erdiğini taraflara ve Sekretaryaya yazılı olarak bildirir. Tahkikatın sona erdiğine ilişkin bildirimle birlikte, kararın verileceği muhtemel tarih de taraflara ve Sekretaryaya bildirilir.
(2) Tahkikatın sona erdiği bildirildikten sonra, kararda hükme bağlanacak konular hakkında taraflar, iddia ve savunmada bulunamaz; delil sunamaz. Gerekli görülen istisnai hallerde Hakem / Hakem Heyetinin talebi veya izni ile tarafların yeni beyanda bulunması ve belge sunması mümkün olabilir.
V. BÖLÜM
KARAR
Tahkim Süresi
Madde 28
(1) Görev belgesindeki imzaların tamamlanmasından veya görev belgesinin onaylandığının Sekretarya tarafından Hakem / Hakem Heyetine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde Hakem / Hakem Heyeti, uyuşmazlığın esası hakkında karar verir.
(2) Tahkim süresi, tarafların anlaşmaları ile; taraflar anlaşamadıkları takdirde Hakem / Hakem Heyetinin talebi üzerine ya da gerekli görülen hallerde resen Divan tarafından uzatılabilir.
Kararın Verilmesi
Madde 29
(1) Uyuşmazlığın Hakem Heyeti tarafından çözümlendiği hallerde Hakem Heyeti, oyçokluğu ile karar verir.
(2) Karar, Hakem / Hakem Heyeti üyelerinin çoğunluğu tarafından imzalanır. Hakemlerden biri, geçerli bir sebep bulunmaksızın kararı imzalamaktan imtina ettiği takdirde bu durum kararda belirtilir ve karar, diğer hakemlerce imzalanır.
(3) Hakem / Hakem Heyeti, icra edilebilir bir karar vermek için gerekli özeni göstermelidir.
Kararın İçeriği
Madde 30
(1) Hakem kararında,
a) Tarafların ve varsa temsilcileri ile vekillerinin ad ve soyadları, kimlik numaraları, tüzel kişiler için unvanı ve MERSİS numarası ya da vergi kimlik numarası ve adresleri, vekillerin baro sicil numaraları,
b) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve tazminata ilişkin istemlerde hükmedilen tazminatın miktarı
c) Hüküm sonucu
d) Bir sıra numarası altında açık ve kesin bir biçimde taraflara yüklenen hak ve borçlar ile yargılama giderleri
e) Tarafların vekil ile temsil edilmeleri halinde vekalet ücretine ilişkin hüküm
f) Tahkim yeri ve kararın tarihi
g) Kararı veren Hakem / Hakem Heyeti üyelerinin tamamı veya çoğunluğunun imzaları ve karara eklenmiş ise karşı oy yazısı
h) Karara karşı iptal davası açılabileceği ve süresi
yer alır.
(2) Aksi kararlaştırılmadıkça, Hakem / Hakem Heyeti kısmi karar verebilir.
Kararın Tevdii ve Tebliği
Madde 31
(1) Hakem / Hakem Heyeti ya da Hakem Heyeti Başkanı tarafından imzalanan kararın aslı veya elektronik imzalı örneği Sekretaryaya sunar. Sekretarya, kendisine sunulan kararın içeriğindeki maddi ve şekli hataların düzeltilmesi için Divanın onayını alarak kararı hakeme iade edebilir. Hakem, bir hafta içerisinde maddi ve şekli hataları düzelterek Sekretaryaya sunar.
(2) Tarifede belirlenen ücretlerin tamamının, taraflar veya taraflardan biri tarafından ödenmesi koşuluyla Sekretarya, imzalanmış kararı taraflara tebliğ eder.
(3) Tarafların talebi üzerine her zaman, kararın aslına uygunluğunun onaylandığı nüsha ya da nüshalar taraflara verilir. Karar nüshası, taraflar, temsilcileri ve vekilleri dışında kimseye verilmez. Karar nüshası için, Tarifede belirlenen ücret tahsil edilir. Ücret ödenmeden nüsha verilmez.
(4) Hakem kararı, taraflar için bağlayıcıdır.
(5) Kararın düzeltilmesi, yorumlanması ve tamamlanmasına ilişkin olarak Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Sulh ve Arabuluculuk
Madde 32
(1) Dosyanın, Hakem / Hakem Heyetine havalesinden sonra taraflar sulh olurlarsa, tahkim yargılamasına son verilir. Avukatlık Kanunu m. 35/A uyarınca hazırlanan belgeler sulh hükmündedir.
(2) Tarafların talebi ve Hakem / Hakem Heyetinin bu talebi kabul etmesi üzerine taraflara dört haftayı geçmemek üzere sulh belgesi, arabuluculuk anlaşma belgesi veya Avukatlık Kanunu m. 35/A uzlaşma tutanağı sunmak üzere süre verilebilir. Tarafların sunacakları sulh belgesi, arabuluculuk anlaşma belgesi veya Avukatlık Kanunu m. 35/A uzlaşma tutanağı hakem kararı olarak tespit edilebilir.
Yargılamanın Sona Ermesi
Madde 33
(1) Tahkim yargılaması, hakem kararının verilmesi veya aşağıdaki hallerden birinin gerçekleşmesi ile sona erer:
a) Davalının itirazı üzerine Hakem / Hakem Heyetinin uyuşmazlığın kesin olarak çözümünde davalının hukuki yararı bulunduğunu kabul etmesi hali hariç davacı, davasını geri alırsa ya da feragat ederse
b) Taraflar, yargılamanın sona erdirilmesi konusunda anlaşırlarsa
c) Hakem / Hakem Heyeti, başka bir sebeple yargılamanın sürdürülmesini gereksiz veya imkansız bulursa
d) Tarifede belirlenen ücretler yatırılmazsa
(2) Kararın düzeltilmesi, yorumlanması ve tamamlanması ile sulh ve arabuluculuk hali saklı kalmak üzere, Hakem / Hakem Heyetinin yetkisi, yargılamanın sona ermesiyle ortadan kalkar.
İtiraz Hakkının Kaybı
Madde 34
Aşağıdaki hallere itirazda bulunmaksızın tahkim yargılamasına devam eden taraf, itiraz hakkını kaybeder:
a) Bu Kuralların veya tahkim usulüne uygulanan diğer kuralların herhangi bir hükmüne
b) Tahkim yargılamasının yürütülmesine
c) Hakem / Hakem Heyeti tarafından verilen emirlere
d) Tahkim anlaşması uyarınca Hakem / Hakem Heyetinin belirlenmesine
VI. BÖLÜM
MASRAFLAR
Yargılama Giderleri
Madde 35
(1) Hakem kararında, yargılama masrafları ile bu masrafların hangi tarafça karşılanacağı veya taraflar arasında hangi oranda paylaşılacağı gösterilir.
(2) Yargılama masrafları,
a) Tahkim yargılamasının başladığı tarihte yürürlükte bulunan Tarifeye göre Divan tarafından belirlenecek, Merkezin idari masrafları ile Hakem / Hakem Heyeti üyelerinin ücretini
b) Hakem / Hakem Heyeti üyelerinin yaptığı harcamaları
c) Hakem / Hakem Heyeti tarafından atanan bilirkişilerin, uzmanların ve yardımına başvurulan diğer kişilerin ücret ve masrafları ile keşif giderlerini
d) AAÜT uyarınca hükmedilecek vekalet ücretini
e) Tarafların, tahkim yargılaması sırasında yaptıkları diğer masrafları
kapsar.
(3) Divan tarafından belirlenecek Merkez idari masrafları ile Hakem / Hakem Heyeti üyelerinin ücretleri hariç olmak üzere, Hakem / Hakem Heyeti, tahkim yargılamasının herhangi bir aşamasında yargılama masrafları ile ilgili karar verebilir; bu masrafların ödenmesi hakkında emir verebilir.
(4) Hakem kararı verilmeden önce tahkim yargılaması sona erdirilirse Divan, hakem veya hakemlerin ücretleri ve masrafları ile Merkez idari masrafları hakkında karar verir. Davacı, davasını geri aldığında, feragat ettiğinde veya tahkim yargılaması sona erdirildiğinde, Hakem / Hakem Heyeti henüz belirlenmemiş olduğu takdirde taraflardan biri, yargılama giderleri hakkında karar vermesi için Divandan talepte bulunur. Divan karar vermeden önce tarafların yazılı beyanını Sekretarya aracılığıyla alır.
Yargılama Masrafları İçin Avans Yatırılması
Madde 36
(1) Sekretarya, dava dilekçesini aldıktan sonra davacıdan, Tarife uyarınca belirlenen avansa ek avans yatırmasını talep edebilir.
(2) Sekretarya, taraflarca ileri sürülen talepler için Merkezin idari masrafları ile hakem ücretleri ve masraflarını karşılayacak avans miktarını Tarife uyarınca belirler. Bu miktar, davacı ve davalı taraflarca eşit olarak ödenir.
(3) Davalı karşı dava açtığı takdirde Sekretarya, davacının talebi ve karşı dava için ayrı avans miktarı belirleyebilir. Bu durumda taraflardan her biri, kendi talebi hakkında belirlenen avansı yatırır.
(4) Taraflardan herhangi biri, kendi payına düşen avansı yatırmayan tarafın yerine gerekli avans tutarını yatırabilir. Bu husus, yargılama giderlerine hükmedilirken dikkate alınır.
(5) Bu madde uyarınca belirlenen avans yatırılmadığı takdirde Sekretarya, Hakem / Hakem Heyetinin görüşünü aldıktan sonra yargılamayı durdurabilir. Yargılamanın durdurulduğunun taraflara bildirilmesinden itibaren avansın yatırılması için ilgili taraf veya taraflara iki haftalık süre verilir. İlgili taraf veya tarafların talebi üzerine, uygun görmesi halinde Sekretarya ek süre verebilir. Süresinde avans yatırılmadığı takdirde bu durum, Hakem / Hakem Heyetine bildirilir ve Hakem / Hakem Heyeti yargılamaya son verir. Bu halde ilgili taraf, aynı talep veya taleplerini, daha sonraki bir tahkim yargılamasında ileri sürebilir.
(6) Taraflardan biri, herhangi bir talebe ilişkin olarak takas hakkının bulunduğunu ileri sürdüğünde, ilave hal ve şartların dikkate alınmasını gerektirdiği ölçüde bu durum, avans ve ücret miktarının belirlenmesinde bağımsız bir talep gibi Sekretarya tarafından dikkate alınır.
VII. BÖLÜM
SON HÜKÜMLER
Sürelerin Değiştirilmesi
Madde 37
(1) Taraflar anlaşarak, Kurallarda belirtilen süreleri değiştirebilirler.
(2) Divan, Hakem / Hakem Heyeti ile Divanın görevlerini yerine getirmesi için gerekli gördüğü hallerde taraflarca 1.fıkra uyarınca değiştirilerek belirlenmiş sürelerin uzatılmasına karar verebilir.
Sorumluluğun Sınırlandırılması
Madde 38
Divan, Sekretarya ve diğer Merkez çalışanları ile Hakem veya Hakem Heyeti tarafından görevlendirilen kişiler için sorumsuzluk anlaşması yapılabilir. İşbu sorumsuzluk anlaşması, uygulanacak hukuka aykırı olmadıkça anılan kişiler tahkim ile ilgili herhangi bir fiil veya ihmalleri sebebiyle sorumlu tutulamazlar.
Geçiş Hükümleri
Madde 39
Kuralların yürürlüğe girdiği tarihte Hakem / Hakem Heyetine tevdi edilmiş dosyalar hakkında usuli zaman çizelgesi, görev belgesi ve duruşma zorunluluğuna ilişkin kurallar Divan gerekli görmedikçe uygulanmaz. Tahkim yargılamasına ilişkin Kurallar yürürlüğe girene kadar yürürlükten kaldırılan kurallar uygulanmaya devam eder.
Yürürlük
Madde 40
Bu Kurallar, Yönetim Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.